مطالعهی جدیدی در شماره فوریه مجله سرطان سلول ( Journal of Cancer Cell) منتشر شده است که نشان میدهد P38-آلفا MAPK در حضور استرس اکسیداتیو فعال شده و باعث مهار تشکیل تومور میشود. این مطالعه رویکرد جدیدی را در مطالعهی مکانیسمهای خاصی که منجر به سرکوب سرطان میشوند، فراهم میسازد. شناسایی این مکانیسمها برای توسعه داروهای ضد سرطان جدید مناسب خواهد بود.
P38-آلفا MAPK یک پروتئین نشانگر است که نقش مهمی در هماهنگی پاسخهای سلولی به استرس، از جمله استرس اکسیداتیو (که توسط افزایش تجمع گونه های اکسیژن فعال (ROS) در داخل سلول ایجاد میشود) دارد با این وجود هنوز مسیر فعالیت P38-آلفا MAPK و مکانیسمهای درگیر که در سرکوب سرطان نقش دارند به خوبی شناخته نشدهاند. دکتر نِبرادا از مرکز ملی سرطان اسپانیادر مادرید و همکارانش با مطالعهی تغییرات بدخیمی که در سلولهای موش های فاقد P38-آلفا نسبت به موشهای گروه کنترل ایجاد شده بود به اهمیت مطالعهی P38 -آلفا در سرکوب تومور پی بردند. کمبود P38-آلفا باعث افزایش تکثیرسلولی، مرگ سلولی از طریق آپوپتوز و افزایش تغییرات بدخیم در سلول میشوند. محققان مشاهده کردند که سطح ROS در سلولهای فاقد P38-آلفا، نسبت به سلولهای کنترل بسیار بالا است و علاوه بر این ، فعال شدن P38-آلفا در اثرROS در سلولهای کنترل، آپوپتوز را تحریک میکند.در حالی که سلولهای فاقد P38-آلفا به آپوپتوز ناشی از ROS مقاوم هستند. محققان یافتههایی به دست آوردند که از لحاظ بالینی بسیار اهمیت داشتند. آنها با بررسی چند رده سلول سرطانی انسان مشاهده کردند که افزایش سطح ROS باپتانسیل تومورزایی در ارتباط هست. دانشمندان پیشنهاد میکنند که ممکن است سلولهای سرطانی برای رهایی از سرکوب تومور، عملکرد P38-آلفا را از طریق کاهش حساسیت به استرس اکسیداتیو کم میکنند. در واقع بسیاری از سلولهای تومور سبب افزایش بیان پروتیئن GST (پروتئین گلوتاتیون- اس- ترانسفراز) میشوند که این پروتیئن نیز مانع از فعالسازی P38-آلفا توسط ROs میگردد. بیان کاهش GST در سلولهای سرطانی با افزایش فعالیت P38 -آلفا و آپوپتوز همراه است در حالی که افزایش بیان GST منجر به کاهش فعالیت P38 –آلفا، سطوح بالای ROS، و افزایش بدخیمی سلولهای سرطانی میشود. روی هم رفته یافتهها نشان میدهد که P38-آلفا نقش مهمی در تنظیم منفی تشکیل تومور در پاسخ به انکوژن ناشی از ROS با تحریک آپوپتوز دارد و سلولهای سرطانی ممکن است از این سیستم حفاظتی با جدا کردن ROS از P38-آلفا فرار کنند! نتایج، مکانیسمهای استفاده شده در مسیرهای سرکوب تومور به وسیلهی سلولهای سرطانی را نشان میدهد و پیشنهاد میکند که بازگرداندن فعالیت P38-آلفا ناشی از ROS برای مثال با هدف قرار دادن پروتیئن GST ممکن است یک راه درمانی بالقوه در سرکوب تومور باشد.
منبع :
Dolado et al.: “p38-alpha MAP kinase as a sensor of reactive oxygen species in tumorigenesis.” Publishing in Cancer Cell 11, 191-205, February 2007. DOI 10.1016/j.ccr.2006.12.013