ایمنی، حالت دفاعی علیه مواد یا ارگانیسم‌هاي بیگانه (آنتی‌ژن‌ها) می‌باشد. مهره‌داران دو نوع ایمنی ذاتی و اکتسابی دارند. ایمنی ذاتی یک خط دفاعی اولیه را تشکیل می‌دهد که شامل سدها، سلول‌هاي بیگانه‌خوار و مولکول‌هایی می‌باشند که پاتوژن‌ها را شناسایی میکنند. ایمنی اکتسابی و ذاتی به صورت مشترك عمل می کنند. با فعال شدن پاسخ ایمنی ذاتی، پیام هایی به وجود می آیند که متعاقب آنها، پاسخ ایمنی اکتسابی تحریک می شود. پاسخ هاي ایمنی اکتسابی چهار خصوصیت دارند: ویژگی، تنوع، خاطره و تشخیص خودي از غیرخودي. ویژگی بالاي ایمنی اکتسابی، در مولکول‌هایی (آنتی‌بادي‌ها و پذیرنده‌هاي سلول T) که آنتی‌ژن خاصی را تشخیص داده و به آن متصل می‌شوند،نهفته می‌باشد. اختلال عملکرد ایمنی شامل بیماري‌هایی همچون آلرژي و آسم و همچنین نقص ایمنی و خود ایمنی می‌باشد.
عفونت و ایمنی
همزمان با پیشرفت در زمینه ایمونولوژي، تحقیقات در میکرب‌شناسی پزشکی ترقی یافتـه و امکان تشخیص عوامل عفونت‌زا و نوع بیماري‌هاي ایجاد شده توسط آنها فـراهم گردیـده است. ارگانیسم هاي عامل این بیماري ها ،پاتوژن نامیده می‌شوند و چگونگی حملـۀ آنهـا بـه میزبان، بیماري‌زایی خوانده می‌شود یکی از جالب ترین موارد، روشی می‌باشد که یک ایمنی کارآمد علیه پاتوژن‌ها از آن بهـره می گیرد. یک دفاع مؤثر، به شدت وابسته به ماهیت میکروارگانیسم می‌باشـد . بـراي مثـال،چون ویروس ها جهت تکثیر و ازدیاد خود به سلول هاي پستانداران نیاز دارنـد، یـک راهکـاردفاعی کارآمد شامل تشخیص و کشتار سلول‌هاي آلوده بـه ویـروس قبـل از کامـل شـدن چرخۀ زندگی ویروس می‌باشد. در مورد ارگانیسم‌هایی که در خارج از سلول میزبـان تکثیـرمی‌شوند، تشخیص سریع این عوامل مهاجم ممکن است توسط آنتی‌بادي‌ها یـا مولکـول‌هـاي محلول صورت گرفته و بدنبال آن مکانیسم‌هاي ایمنی مولکول و سلولی پاتوژن‌هـا را از بـین ببرند. مثـال کزاز که معمولاً فک قفل شده (LackJow) نامیده می‌شود، توسط یک باکتري شایع موجـود در خـاك بنام کلستریدیوم تتانی بوجود می‌آید که از طریق توکسینی که بـه سیسـتم عصـبی حملـه می‌کند (نوروتوکسین) عمل می‌نماید. در صورت عدم درمان، کزاز در مدت زمـان کوتـاهی منجربه مرگ می‌شود. در صورت واکسینه نبودن در مراحل اولیه این بیماري بالقوه کشنده، می توان آنتی‌بادي‌هاي ضدتوکسین را تجویزنمود.
سیستم ایمنی بایستی با انواع پاتوژن ها مواجه شود وجهت مقابله با تهاجم پـاتوژنی کـه ازاولین سد دفاعی پوست و مخاط عبور می‌کند، چندین راهکار را در پیش می‌گیرد. ما خواهیم دید که برخی از این راهکارها در پاسخ به مواقعی که پاتوژن از سدهاي دفاعی میزبان عبـورمی کند، بلافاصله صورت می‌گیرند و سایر پاسخ‌هـاي دفـاعی، پـس از وقـوع عفونـت عمـل میکنند. اولین مانعی که پاتوژن بایستی بر آن غلبه کند، نفوذ در سد هاي محافظتی میزبان می‌باشد. سدهاي قابل مشاهده شامل پوست و غشاهاي مخاطی می‌باشند. اسیدیته محتویات معـده وعرق بدن سدهاي دیگر می‌باشند که شرایط اسیدي جهت ممانعت از رشـد ارگانیسـم هـا رافراهم می‌آورند. آنزیم‌هایی چون لیزوزیم که در اشـک وجـود دارنـد، در تمـاس بـا دیـوارة باکتري به آن آسیب می‌رسانند. اهمیت این سـدها بـه هنگـام از بـین رفـتن آنهـا آشـکارمی گردد. گزش پوست توسط جانوران و یا نیش پشه ها، پوست را سوراخ کـرده و مـی‌توانـدسبب ابتلا به برخی بیماري‌ها شود. جانورانی که گاز می‌گیرند ممکن است سـبب کـزاز یـاهاري شوند. حشراتی که بیماري را به میزبان منتقل میکنند شامل مالاریا از پشه، طاعون از کک و لایم از کنه می‌باشند. مثالی برجسته از فقدان این سـدها، در سـوختگی‌هـا بـه چشـم می‌خورد. کسانی که پوست محافظتی خود را در محل سوختگی از دسـت داده‌انـد، بایسـتی جهت جلوگیري از عفونت‌هاي قارچی و باکتریایی تحت درمان جدي قرار گیرند عـلاوه بـرسدهاي اولیۀ ایمنی ذاتی، بدن داراي سلول‌هایی چـون فاگوسـیت‌هـا مـی‌باشـد کـه توسـط مچنیکوف شناخته شدند و همچنین ترکیبات ضدمیکربی (مولکول‌هایی با توانـایی شناسـایی الگو) که توسط بدن ساخته‌شده و براساس آن، عوامل مهاجم را شناسایی و خنثی میکنند.
