بر طبق یک تحقیق جدید عصاره برگ گیاه Stevia دارای مقدار آنتی‌اکسیدان بالایی است که از آسیب DNA و در نتیجه سرطان جلوگیری می‌کند. این نتایج نشان می‌دهد که Stevia ممکن است به عنوان یک منبع بالقوه آنتی‌اکسیدان طبیعی مفید باشد.
Stevia شیرین کننده طبیعی است که توسط FDA برای چندین دهه ممنوع شده است، اما در حال حاضر به عنوان مکمل به فروش می‌رسد و پذیرش اصلی را به عنوان یک کالای سالم، طبیعی و پرکالری دریافت کرده است. تحقیقات در زمینه Stevia منجر به استخراج دو ماده شیمیایی متفاوت (متانول و اتیل‌استات) از برگ گیاه شد. این عصاره‌ها حاوی انواع آنتی‌اکسیدان‌ها متنوع می‌باشند.
فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره‌ها مورد آزمایش قرار گرفت تا تعیین شود که چه مقدار عصاره برای حذف نیمی از رادیکال‌های آزاد از محلول مورد نیاز است. برای عصاره متانول، عصاره 47.66 میکروگرم در هر میلی‌لیتر مورد نیاز بود، در حالی که تنها 9.26 میکروگرم در هر میکرولیتر عصاره اتیل استات مورد نیاز است که در برابر رادیکال‌های هیدروکسید، مقدار اتیل‌استات مورد نیاز به 3.08 میکروگرم در هر میلی‌لیتر کاهش یافت.
محققان سپس توانایی عصاره‌ها را برای محافظت از رشته‌های DNA در برابر آسیب‌های رادیکال‌های هیدروکسید آزمایش کردند. تنها 0.1 میلی‌گرم در هر لیتر از عصاره اتیل‌استات برای مهار آسیب DNA در نظر گرفته شد. آسیب DNA به انواع بیماری‌ها، به ویژه سرطان، مشکلات تولید مثل و نقص‌های پیشرفته مرتبط است. توقف آسیب DNA هم‌چنین یک کلید برای طول عمر بیشتر خواهد بود.
عصاره Stevia میزان ۳۰۰ برابر شیرینی بیشتری نسبت به شکر دارد و به راحتی به غذاها یا نوشیدنی‌ها افروده می‌شود که باعث جلوگیری از افزایش قابل توجهی در میزان قند خون می‌شود و برای بیماران دیابتی ایمن است.
Stevia در حال حاضر به عنوان یک شیرین‌کننده در کشورهای مختلف از جمله برزیل، کانادا، چین و ژاپن فروخته می‌شود اما هنوز در ایالات متحده و اتحادیه اروپا مورد تایید قرار نگرفته است. اگرچه Stevia برای چندین دهه بدون هیچ گونه گزارش از مشکلات بهداشتی مورد استفاده قرار گرفت، FDA آن‌را “افزودنی مواد غذایی ناامن” در سال 1991 نامگذاری کرد و استفاده از آن‌را به عنوان مکمل‌های غذایی محدود کرد..
تعدادی از مطالعات پیشنهاد کرده‌اند که Stevia ممکن است با متابولیسم انرژی یا سیستم تولید مثل مواجه شود و بخشی از Stevia ممکن است به یک ترکیب موتاژنیک تبدیل شود. اما مطالعات دیگر موفق به اثبات پیامدهای مضر برای استفاده از Stevia نشدند و حتی پیشنهاد کردند که ممکن است مفید باشد. در سال 2006، سازمان بهداشت جهانی (WHO)، پس از بررسی جامع تحقیقات اخیر در مورد stevia و ترکیبات مرتبط آن، نتیجه گرفت که Stevia به ژن‌های انسان یا حیوانات دیگر آسیب نمی‌رساند و بسیاری از اثرات سمی که در مطالعات آزمایشگاهی دیده می‌شود در سلول‌های زنده رخ نمی‌دهد. WHO هم‌چنین اشاره کرد که Stevia برخی از اثرات مفید را برای بیماران مبتلا به فشار خون بالا یا دیابت نوع 2 نشان داده است.
در نتیجه این مساله مطرح می‌شود که در مقایسه با خطرات آسپارتام، ساکارالوز، ساخارین و سایر شیرین کننده‌های شیمیایی، stevia به مراتب بهترین انتخاب است که این تحقیقات خبر خوبی برای مصرف‌کنندگان و اخبار بد برای صنعت سرطان است، زیرا Stevia جایگزین آسپارتام شده و میزان سرطان کاهش خواهد یافت.
منابع:
Lemus-Mondaca, R., Vega-Gálvez, A., Zura-Bravo, L. and Ah-Hen, K., 2012. Stevia rebaudiana Bertoni, source of a high-potency natural sweetener: A comprehensive review on the biochemical, nutritional and functional aspects. Food Chemistry, 132(3), pp.1121-1132.
Mao, Q.Q., Xian, Y.F., Ip, S.P., Tsai, S.H. and Che, C.T., 2011. Protective effects of peony glycosides against corticosterone-induced cell death in PC12 cells through antioxidant action. Journal of ethnopharmacology, 133(3), pp.1121-1125.
Aslam, K., Nawchoo, I.A. and Ganai, B.A., 2015. In Vitro Antioxidant, Antibacterial Activity and Phytochemical Studies of Primula Denticulata–An Important Medicinal Plant of Kashmir Himalaya. Int J Pharmacol Res, 5(3), pp.49-56.
Ahmad, N., Fazal, H., Abbasi, B.H. and Farooq, S., 2010. Efficient free radical scavenging activity of Ginkgo biloba, Stevia rebaudiana and Parthenium hysterophorous leaves through DPPH (2, 2-diphenyl-1-picrylhydrazyl). International journal of Phytomedicine, 2(3).
