نیتریک اکساید (NO) یک پیامرسان رادیکال آزاد است که نقش مهمی در حفاظت مقابل بروز و پیشرفت بیماریهای قلبیعروقی دارد. بیماری قلبیعروقی با تعدادی از اختلالات مختلف شامل هیپوکلسترولمی، فشار خون بالا و دیابت همراه است.
نیتریک اکساید دارای طیف وسیعی از خواص بیولوژیک است که باعث حفظ هوموستاز عروقی میشود که با لیست رو به رشدی از عوامل مختلف، از جمله مواردی که به طور معمول به عنوان عوامل خطر برای آترواسکلروز مانند فشار خون بالا و هیپوکلسترولمی همراه است، کاهش انتشار نیتریک اکساید به دیواره شریانی منجر به اختلال سنتز یا تخریب اکسیدکننده بیش از حد میگردد.کاهش اکسید نیتروژن ممکن است موجب انقباض عروق کرونر در طی ورزش یا استرس ذهنی شود و باعث تحریک ایسکمی قلب در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر شود.
علاوه بر این، کاهش نیتریک اکساید ممکن است التهاب عروقی را تسهیل کند که میتواند منجر به اکسیداسیون لیپوپروتئینها و تشکیل سلولهای فوم و آترواسکلروز شود. درمانهای متعددی برای ارزیابی احتمال معکوس کردن اختلال اندوتلیال با افزایش انتشار نیتریک اکساید از اندوتلیوم، از طریق تحریک سنتز اکسید نیتریک یا حفاظت از اکسید نیتریک از غیر فعال شدن اکسیداتیو و تبدیل به مولکولهای سمی، مورد بررسی قرار گرفته است.
بیماریهای قلبیعروقی زمینهای برای اکثر بیماریها مانند آترواسکلروز است که به نوبه خود با اختلالات عملکردی اندوتلیال مرتبط است. نقش محافظتی قلبی NO شامل تنظیم فشار خون، مهار تجمع پلاکتها و چسبندگی لکوسیتی و پیشگیری از تکثیر سلولهای عضلانی صاف است. به نظر میرسد که کاهش قابلیت زیستی NO یکی از عوامل اصلی بیماریهای قلبی و عروقی است.
در شرایط پاتولوژیک، تولید بیش از حد اکسید نیتروژن توسط NOS القا شده صورت گرفته که داروهای ضدافسردگی مانند سیکلوسپورین A مهار بیان NOS را از طریق واسطههای پیچیده داخل سلولی انجام میدهد. اختلال در فعالیت NOS در دیواره شریان همراه با توسعه آترواسکلروز، اسپاسم و ترومبوز، ممکن است به بهبود انواع بیماریها مانند پرفشاری خون و بیماریهای عروقی و دیابتی کمک کند. همچنین معکوس کردن نقص تولید نیتریک اکساید با عوامل درمانی از جمله مهارکننده آنزیم تبدیل آنژیوتانسین، منجر به حفاظت در مقابل بروز بیماریهای قلبی عروقی میشود.
منابع:
Cannon, R.O., 1998. Role of nitric oxide in cardiovascular disease: focus on the endothelium. Clinical chemistry, 44(8), pp.1809-1819.
Naseem, K.M., 2005. The role of nitric oxide in cardiovascular diseases. Molecular aspects of medicine, 26(1), pp.33-65.
Napoli, C. and Ignarro, L.J., 2009. Nitric oxide and pathogenic mechanisms involved in the development of vascular diseases. Archives of pharmacal research, 32(8), pp.1103-1108.
Dusting, G.J., 1995. Nitric oxide in cardiovascular disorders. Journal of vascular research, 32(3), pp.143-161.