اگر ناسا قصد ارسال انسان را به مریخ داشته باشد، احتمالا قبل از همه چیز باید نسبت به تست بافتهای موجودات زنده در این مسیر اقدام کند. ذخیره متنوعی از اسپرم اسنان میتواند سلامت یک کلونی انسان را تضمین کند. این کلونی در جهت تشکیل جامعه انسانی سالم رشد خواهد کرد. اما هیچکس نمیداند که سلولهای تولیدمثلی میتواند در مقابل تشعشعات حطرناک فضایی سالم بماند. مطالعه جدیدی نشان داده است که اسپرم موش که بیش از ۹ ماه در ایستگاه بینالمللی فضایی ISS نگهداری شده است، میتواند نوزادهای سالم و زایا تولید کند. سطوح تشعشعات در این ایستگاه بیش از ۱۰۰ برابر این مقادیر بر روی زمین است.
در این مطالعه که در سال ۲۰۱۳ توسط تروهیکو واکایاما، زیستشناس دانشگاه یاماناشی ژاپن رهبری شده، اسپرم منجمد ۱۲ موش به ایستگاه بینالمللی فضایی فرستاده شد. فضانوردان نمونهها را در فریزر ۹۵- قرار داده و به مدت ۲۸۸ روز در آنجا نگهداری شدند. بر روی زمین نیز اسپرم گرفته شده از همان موشها در دما و زمان یکسان نگهداری شد.
هنگامی که نمونههای فضایی به زمین باز گشتند، واکایاما و همکاران به مطالعه اثرات صدمه احتمالی به DNA در اثر تشعشعات پرداختند. همانطور که انتظار میرفت اسپرمهای ISS نسبت به اسپرمهای زمینی قطعات DNA بیشتری داشتند. این صدمات DNA که بهصورت عادی در اسپرمهای منجمد غیرقابل ترمیم است، عامل کاهش باروری محسوب میشود. اما وقتی محققین اسپرمهای نگهداری شده در فضا را به تخمکهای تازه گرفته شده تزریق کردند و سپس آنها را به مادرهای جایگزین انتقال دادند با یک اتفاق غیرمنتظره مواجه شدند. تقریبا ۳ هفته بعد، مادرهای جایگزین ۷۳ نوزاد بهدنیا آوردند. این تعداد نوزاد تقریبا به اندازه نرمال آن بر روی زمین است. نتایج این تحقیق در مجله Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است. واکایاما عنوان کرده است که این تحقیق برای اولین بار است که بر روی یک پستاندار انجام میشود.
نتاج (نوزادان) نر حاصل از این آزمایش اسپرمی همگی سالم و بارور بودند و بین نوزادان فضایی و برادران کنترل آنها هیچ تفاوت ژنتیکی واضحی دیده نشد. واکایاما و همکاران عنوان کردهاند که صدمه DNA پس از لقاح ترمیم شده و تاثیری در نتاج نداشته است.
این خبر برای نوزادان فضایی و نیز برای انسانهای فضانوردی که پس از مدتی زندگی در فضا، تصمیم میگیرند صاحب فرزند شوند، خوب است. اما تیم انجام دهنده این تحقیق عنوان میکند که هنوز برای تعمیم این نتایج به انسان زود است. محققین میبایست اسپرم حاصل از سایر پستانداران را نیز برای مدت طولانیتر در فضا مورد بررسی قرار دهند. همچنین بهنظر میرسد میبایست در سایر نقاط فضا نیز این آزمایش تکرار شود، چرا که بیشتر تشعشات خطرناک فضایی خارج از حفاظ ژئومغناطیسی زمین قرار دارند که با مدار چرخش ایستگاه بینالمللی فضایی فاصله دارد.
منبع:
Wakayama S, Kamada Y, Yamanaka K, Kohda T, Suzuki H, Shimazu T, Tada MN, Osada I, Nagamatsu A, Kamimura S, Nagatomo H. Healthy offspring from freeze-dried mouse spermatozoa held on the International Space Station for 9 months. Proceedings of the National Academy of Sciences. 2017 Jun 6;114(23):5988-93.