هایپراکسیدهای لیپیدی واسطههای غیر رادیکالی هستند که از اسیدهای چرب غیر اشباع، فسفولیپیدها، گلیکولیپیدها، استرهای کلسترول و کلسترول حاصل میشوند. تولید این واسطهها در واکنشهای آنزیمی و غیرآنزیمی گونههای شیمیایی که از آنها تحت عنوان گونههای فعال اکسیژن (Reactive Oxygen Species) نامبرده میشود، اتفاق میافتد. این گونههای شیمیایی با تخریبی که در بافتهای مختلف ایجاد میکنند، باعث بسیاری از تغییرات سمی در سیستمهای بیولوژیک هستند. گونههای فعال اکسیژن به همراه سایر رادیکالهای هیدروکسیل، لیپید اکسیل یا رادیکالهای پروکسیل، اکسیژن منفرد و پراکسینیتریت حاصل از نیتروژن اکساید تحت عنوان رادیکالهای آزاد نامیده میشوند. این گونههای شیمیایی ماهیت غیرمستقل داشته و یک یا چند الکترون منفرد در اوربیتال اتمی یا مولکولی دارند. آنها به دو روش گرفتن یا دادن الکترون توسط یک غیررادیکال ایجاد میشوند و میتوانند طی واکنشی به نام Homolytic fission یا همکافت ایجاد شوند. طی این واکنش یک پیوند کووالانسی میشکند و هر یک از اتمهای طرفین پیوند یک الکترون منفرد را تصاحب میکنند. واکنش همکافت فعالترین گونههای فعال، یعنی رادیکال هیدروکسیل OH را میسازد. طی واکنش سوختن نیز در دمای بالا با شکستن پیوندهای C-C، C-H و C-O یک پروسه رادیکال آزاد اتفاق میافتد. برعکس این مکانیسم تحت عنوان Heterolytic Fission یا ناهمکافت نام دارد که طی آن پس از شکستن پیوند کووالانسی، یکی از اتمها هر دو الکترون پیوندی را گرفته و دراای بار منفی میشود و در مقابل نیز اتمی با یک اوربیتال خالی دارای بار مثبت میشود.
دسته: بیوتکنولوژی
محققان روند جدید انتقال سلولی و جداسازی را کشف کردند
فرآیند انتقال و جداسازی یک فرآیند اساسی در تبدیل انرژی است که امکان زندگی را بر روی کره زمین فراهم میکند. علاوه بر سلولهای خورشیدی و فوتوکاتالیستها، این فرآیند در عمل فتوسنتز نیز یافت میشود، زیرا که تولید انرژی را با جذب نور و سپس انتقال و تبدیل آن به انرژی شیمیایی امکانپذیر میسازد. با این حال، درک عمیقتر از انتقال و جداسازی در سطح مولکولی، یک چالش اساسی باقی مانده است، زیرا سرعت فرآیند انتقال شارژ ناشی از جذب نور بسیار سریع است و جداسازی بیش از چند فمتوثانیه طول نمیکشد.
یک تیم بین المللی محققان از دانشگاه تکنولوژی و طراحی سنگاپور (SUTD)، دانشگاه علم و صنعت Pohang و دانشگاه واندربیلت، با استفاده از فلورسنس در سیستمهای مدل و بررسی تغییرات خروجی فلورسنت، شدت، طول عمر و طول موج و یک فرآیند انتقال و جداسازی شارژ جدید به نام شارژ اتم مولکولی پیچخورده (TICS) کشف کردند. در مولکولهای TICS، قطعات دهنده و گیرنده به صورت پویا پس از جذب نور و تغییر ساختاری، تغییر شکل داده و بنابراین پدیده شارژ را نشان میدهند.
فرایند TICS یک تغییر مکان دوطرفه و منحصر به فرد است که آنرا از فرآیند مشابه انتقال یک جهته به نام انتقال TICT داخل مایع جدا میکند. در حالیکه TICT توسعه بسیاری از مواد و دستگاههای کاربردی مانند فلوئوروفورهای درخشان و فتوشاپی، خنککنندههای تیره، سنسورهای ویسکوزیته و سنسورهای قطبی را تسهیل کرده است، TICS راه جدیدی برای شیمیدانان برای ساخت پروبهای فلورسنت منحصر به فرد و مفید در طیف گستردهای از خانوادههای شیمیایی فلوروفورها ارائه نموده است.
به عنوان مثال، پروبهای فلورسنت TICS میتواند برای تشخیص گلوتاتیون، آنتیاکسیدان موجود در سلول گیاهان و حیوانات ( گلوتاتیون در حذف بسیاری از مواد شیمیایی سمی در سلولهای بیولوژیک وجود دارد) مورد استفاده قرار گیرد. به طور مشابه، نوع دیگری از پروب مبتنی بر TICS به طور خاص ساخته شده که قادر به تشخیصphosgene، گاز بی رنگ و بسیار سمی است که در جنگ جهانی اول به عنوان یک عامل سلاح شیمیایی مورد استفاده قرار گرفت و میتواند به طور بالقوه در حملات تروریستی مورد استفاده قرار گیرد.
تحقیق در این زمینه اغلب بر اساس آزمون و خطا است. همچنین محققان مطمئن شدند که طراحی این پروسه، یک عامل کلیدی در تحقیق محسوب میشود. در این تحقیق ابتدا دادههای بزرگ و الگوی بین ساختار مولکولی و خواص فلورسنت بررسی میشوند. پس از درک این فرآیند TICS، طراحی پروب جهت پیشبرد این پروسه صورت میگیرد.
منابع:
Chi, W., Qiao, Q., Lee, R., Liu, W., Teo, Y.S., Gu, D., Lang, M.J., Chang, Y.T., Xu, Z. and Liu, X., 2019. Photoexcitation Induced Twisted Intramolecular Charge Shuttle (TICS). Angewandte Chemie.
Li, Y., Liu, T., Liu, H., Tian, M.Z. and Li, Y., 2014. Self-assembly of intramolecular charge-transfer compounds into functional molecular systems. Accounts of chemical research, 47(4), pp.1186-1198.
اپیتوپ مالوندیآلدهید، عامل موثر در التهاب کبدی
بیماریهای مرتبط با رژیم غذایی مانند بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)، دارای یک عنصر التهابی عمده هستند. با این حال، مسیرهای مولکولی مرتبط با رژیم غذایی که منجر به التهاب میشوند، ناشناخته است. در یک مطالعه جدید، دانشمندان مرکز تحقیقاتی CeMM دانشکده مولکولی آکادمی علوم اتریش و دانشگاه پزشکی وین، پروسههای التهابی مهمی را در بیماری NAFLD شناسایی کردند. علاوه بر این، مطالعه منتشر شده در Hepatology نشان میدهد که مالوندیآلدهید (MDA) بیومارکر استرس اکسیداتیو، نقش مهمی در بروز NAFLD دارد و میتواند توسط آنتیبادیهای طبیعی خنثی شود که به عنوان یک رویکرد جدید در درمان بالقوه این بیماری شایع معرفی میشود.
ترکیبی از رژیم غذایی غلط و فقدان ورزش میتواند به مشکلات جدی سلامتی منجر شود: در سراسر جهان، موارد چاقی، فشار خون بالا یا مقاومت به انسولین در سطح هشداردهنده قرار دارند. در نتیجه، خطر ابتلا به بیماریهای مرتبط با التهاب مانند دیابت نوع 2، NAFLD و بیماریهای قلبی عروقی بر این اساس افزایش یافته است. با این حال، مسیرهای دقیق که عادات غذایی را با التهاب ناشی از آن پیوند دهند تاکنون به خوبی شناخته نشده است.
محققان تنها توانستهاند پروسههای زیست شناختی را که منجر به التهاب مزمن حاصل از رژیم غذایی غلط در موشها بروز میکند را شناسایی کنند علاوه بر این، دانشمندان MDA را یک عامل کلیدی در التهاب کبدی میدانند که میتواند با آنتیبادیهای طبیعی خنثی شود.
مالوندیآلدهید مولکول بسیار واکنشی، محصولی از تجزیه چربی و بیومارکر استرس اکسیداتیو است که بر روی سطح سلولهای مرده در کبد تجمع مییابد. این مولکول به طور شیمیایی به پروتئینهای غشایی و یا فسفولیپیدها متصل میشود و به این ترتیب اپیتوپهای MDA را تشکیل میدهد. گروه تحقیقاتی نشان داد که این اپیتوپهای MDA باعث ایجاد ترشح سیتوکین و همچنین استخراج لکوسیتها میشود و در نتیجه باعث التهاب میگردد.
محققان نقش مهم این اپیتوپهای MDA را در التهاب کبدی ناشی از رژیم غذایی بررسی کردهاند. با تزریق داخل وریدی از یک آنتی بادی MDA خاص که به طور انتخابی به اپیتوپهای MDA متصل میشود، میتوان التهاب را در موشها بهبود بخشید. این مطالعه نشان میدهد که با بررسی توالی RNA و تجزیه و تحلیل بیوانفورماتیک دادههای مربوط به ترجمه، مکانیزمهای کلیدی در برخی از بیماریهای شایع را میتوان بررسی کرد که این یافتهها در مدلهای موش تایید میکند که استفاده از آنتیبادیهای خاص برای اپیتوپهای MDA یک رویکرد جدید امیدوار کننده برای توسعه استراتژیهای درمانی میباشد.
منبع:
Busch, C.J.L., Hendrikx, T., Weismann, D., Jäckel, S., Walenbergh, S., Rendeiro, A.F., Weißer, J., Puhm, F., Hladik, A., Göderle, L. and Papac‐Milicevic, N., 2017. Malondialdehyde epitopes are sterile mediators of hepatic inflammation in hypercholesterolemic mice. Hepatology, 65(4), pp.1181-1195.
بیومارکر استرس اکسیداتیو، پروب فلورسنت مالوندیآلدهید در سلولهای زنده
مالوندیآلدهید (MDA) بیومارکر مهمی در استرس اکسیداتیو محسوب میشود. تغییرات سطح MDA در سیستمهای بیولوژیکی اغلب نشاندهنده تغییرات پاتولوژیک است که با انواع بیماریها مرتبط است. اگرچه برای تشخیص MDA روشهای مختلفی وجود دارد، این بیومارکر در سلولهای زنده هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است. در مطالعهای، پروب فلورسنت روشن MDAP-1 را با مکانیسم انتقال پیوند الکترونی همراه کردهاند که برای اولینبار حساسیت MDA را تحت شرایط فیزیولوژیکی با حساسیت بالا نشان میدهد. ارزیابیهای بیولوژیکی بیشتر نشان میدهد که MDAP-1 قادر به شناسایی MDA درونی و خارجی در سلولهای زنده است که این موضوع میتواند برای ردیابی MDA تحت استرس اکسیداتیو کاربرد داشته باشد. این نتایج جهت مطالعات مربوط به رویدادهای بیولوژیک مرتبط با MDA و کشف مکانیزم آسیب شناختی در آینده مفید خواهد بود.
یک محصول جانبی پراکسیداسیون اسیدچرب اشباع نشده ناشی از ROS، مالوندیآلدهید (MDA) است که به عنوان یک بیومارکر استرس اکسیداتیو بررسی میشود. واکنش پذیری بالای MDA باعث سمی شدن آن شده که میتواند به راحتی با بیومولکولهایی مانند پروتئینها و اسیدهاینوکئیک واکنش دهد. تغییرات سطح MDA در اندامهای زنده اغلب نشاندهنده تغییرات پاتولوژیک و بروز بیماریهای مختلف مانند لوسمی، دیابت، سرطان، بیماری قلبی عروقی، سندرم دائمی ماکولا، آسم، آترواسکلروز و بیماریهای کبدی است بنابراين تشخيص MDA بسیار بااهمیت بوده تا مانع از پیشرفت بیماری و بررسی مکانیسمهای پاتولوژیک گردد.
درحال حاضر روشهای تشخیص MDA عبارتند از: تست تيوباربيتوريک اسيد TBA که به طور گسترده مورد استفاده قرار ميگيرد، تکنيکهاي تازه توسعه يافته عبارتند از کروماتوگرافي مايع، الکتروفورز، کروماتوگرافي گازي و طیف سنجی. با این حال، تقریبا تمام این روشها با مشتقات شیمیایی نسبتا مضر و تحت شرایط سخت مانند اسیدیته قوی و یا درجه حرارت بالا انجام میگیرند، بنابراین فقط در نمونه های مایع بدن مانند سرم و ادرار قابل استفاده هستند. به همین دلیل نیاز بسیار شدید برای توسعه فلورسنت مولکولهای کوچک، قابل نفوذ و بسیار انتخابی وجود دارد.
محققان اولین پروب فلورسنت MDA را که تحت شرایط فیزیولوژیکی کار میکند، گزارش کردهاند که برای بررسی MDA در سلولهای زنده مناسب است. به طور خلاصه، یک پروب فلورسنت روشن (MDAP-1) برای MDA بر اساس مکانیسم پیوند الکترونی پیشنهاد شده است. MDAP-1 قادر به تشخیص MDA خارجی و درون سلولی در سلولهای زنده است. همچنین در تحقیق MDA تحت استرس اکسیداتیو قابل استفاده است. به طور کامل این اولین پروب فلورسنت برای MDA است که در شرایط فیزیولوژیکی کار میکند که میتواند برای مطالعات مربوط به رویدادهای بیولوژیک MDA مفید باشد
منبع:
Chen, J., Zeng, L., Xia, T., Li, S., Yan, T., Wu, S., Qiu, G. and Liu, Z., 2015. Toward a biomarker of oxidative stress: a fluorescent probe for exogenous and endogenous malondialdehyde in living cells. Analytical chemistry, 87(16), pp.8052-8056.
نانو ذرات به جنگ عفونتهای مزمن باکتریایی میآیند
محققان دانشگاه New South Wales استرالیا روش جدیدی برای مقابله با بیوفیلمهای مضر ارائه کردهاند. روشی غیر سمی که ترکیبی از نانوذرات هدفمند شده با گرما است و میتواند طیف وسیعی از کاربردها را داشته باشد.
هنگامی که باکتریها به صورت یک سلول واحد هستند و هنوز ساختار بیوفیلم را تشکیل ندادهاند میتوان با استفاده از آنتی بیوتیکها به مقابله با آنها پرداخت. این درحالی است که اگر این باکتریها زمان کافی برای تشکیل بیوفیلم را داشته باشند، اغلب با هم یکپارچه میشوند تا یک بیوفیلم را تشکیل دهند، و نتیجتاً به یک ماتریکس تبدیل میشوند که مقابله با آن امری بسیار دشوار است.
حدود 80 درصد از عفونتها با بیوفیلمها در ارتباط هستند. همچنین این ساختار میتواند تجهیزاتی نظیر کاتتر دیالیز را آلوده کند که از مشکلات همیشگی و رو به رشد بیمارستانها در سراسر جهان به شمار میرود. محققان دانشگاه UNSW با بررسیهای خود بر روی Pseudomonas aeruginosa موفق شدند به راه جدیدی برای مقابله با این مسئله دست یابند.
برای انجام این کار، محققان نانوذرات اکسید آهن را به محل تشکیل بیوفیلم تزریق کرده و آنها را با استفاده از یک میدان مغناطیسی گرم کردند که منجر به افزایش 5 درجه سانتیگرادی دما گردید و باعث ایجاد هیپرترمی موضعی شد. مشاهدات این تیم تحقیقاتی نشان داد که این نانو ذرات منجر پراکندگی سلولهای بیوفیلم میگردند. در نتیجه، هنگامی که این ماتریکس سلولی شکسته میشود، دسترسی و مقابله با باکتری به سادگی انجام خواهد شد.
پروفسور کریل بویر سرپرست این تیم تحقیقاتی میگوید: “استفاده از پلیمر نانوذرات اکسید آهن جهت پراکندگی بیوفیلمها میتواند کاربرد گستردهای در درمان و صنعت داشته باشد. این روش باعث پراکندگی سلولهای بیوفیلم میشود که مقابله با باکتریها را تسهیل کرده و منجر به ایجاد پتانسیلی برای حذف عفونتهای بیوفیلمی مقاوم میگردد.”
مقاله این تحقیق را میتوانید در مجله Scientific Reports مطالعه نمایید.
منبع:
Nguyen, Thuy-Khanh, et al. “Iron oxide nanoparticle-mediated hyperthermia stimulates dispersal in bacterial biofilms and enhances antibiotic efficacy.” Scientific reports 5 (2015): 18385.
تست ۵۰ آزمایش توسط وسیله ایی به اندازه کارت بانکی
انجام آزمایش کامل بیوشیمی یکی از استراتژیهای تشخیصی برای پزشکان میباشد. برای انجام این آزمایشات نیاز به حجم زیادی از خون میباشد که علاوه بر هزینه بالا، نیاز به دستگاههای پیشرفته و نیروی متخصص میباشد. نتایج این آزمایشات معمولا دقیق میباشند ولی همانطور که گفته شد زمان رسیدن به نتایج از سوس آزمایشگاه زیاد میباشد. دانشمندان بیمارستان متودیست هوستون به همراه مرکز تحقیقاتی سرطان آندرسون وسیلهایی را طراحی کردهاند که به اندازه یک کارت بانکی بوده و میتواند با استفاده از یک قطره خون بیش از 50 تست آزمایشگاهی مورد نیاز برای چک آپ دوره ایی افراد را انجام دهد که هزینه آن در حدود 10 دلار میباشد.
نام انتخابی برای این وسیله و یا همان کارت، V-chip میباشد که از دو صفحه شیشهایی ساخته شده و در یک سمت آن 50 لوله باریک که دارای آنتیبادیهای اختصاصی برای اتصال به پروتئینها میباشد، وجود دارد. علاوه بر این در لولهها مقدار مشخصی کاتالاز وجود دارد که در صورت واکنش و اتصال آنتیبادی به پروتئین مورد نظر مثلا انسولین، کاتالاز فعال شده و آب و گاز اکسیژن به دست میآید. گاز حاصل از فعال شدن کاتلاز باعث میشود که نماینگر هر لوله به سمت بالا حرکت کرده و قابل مشاهده بوده، تفسیر بدین گونه خواهد بود که هر چقدر تولید گاز بیشتر، ارتفاع در لولهها بیشتر. ساخت این دستگاه نمی تواند جایگزین تستهای دقیق بیوشیمیایی در آزمایشگاه شود ولی در کشورهای در حال توسعه و یا مکانهایی که دستگاههای پیشرفته وجود ندارند این کارتها شاید بیشتر به کار آیند.
منبع:
Song Y, Zhang Y, Bernard PE, Reuben JM, Ueno NT, Arlinghaus RB, Zu Y, Qin L. Multiplexed volumetric bar-chart chip for point-of-care diagnostics. Nature communications. 2012 Dec 18; 3:1283.
پایش لحظهای گلوتاتیون
محققین دانشگاه پزشکی بیلور یک پراب فلورسنت توسعه دادهاند که میتواند تغییرات لحظهای گلوتاتیون را در سلولهای زنده نشان دهد.
گلوتاتیون فراوانترین آنتیاکسیدانت طبیعی سلولهای بدن است. این ماده سلولها را در مقابل آسیبهای احتمالی محافظت میکند. همچنین روندهای سلولی از جمله تقسیم، مرگ، سنتز مواد ژنتیکی و پروتئینی و فعالسازی بیان ژن را نیز کنترل میکند. تمامی این موارد با تغییر در غلظت گلوتاتیون اتفاق میافتد اما متدهای کنونی امکان پایش لحظهای گلوتاتیون در سلول زنده را ارائه نمیدهد.
محققین دانشکده پزشکی بیلور، بیمارستان کودکان تگزاس و دانشگاه رایس پا فراتر گذاشته و یک پراب فلورسنت با نام RealThiol طراحی کردهاند که بهصورت لحظهای مقادیر گلوتاتیون را نشان میدهد.
چگونه گلوتاتیون بهصورت لحظهای اندازهگیری میشود؟
روشهای قبلی بر واکنشهای شیمیایی غیرقابل بازگشت تکیه دارد که تمام گلوتاتیون را در داخل سلولها گرفته و در یک مقطع زمانی خاص مقدار آنرا معین میسازد. این تیم بر روی واکنش شیمیایی برگشتپذیر تمرکز کردند که سنجش غلظت این ماده را بصورت مستمر در یک سلول ممکن میسازد. پیشتر، این روش در مورد سنجش روی و کلسیم رخ امتحان شده بود.
در سال ۲۰۱۵ همین تیم تحقیقاتی، مطالعهی Proof of concept از یک واکنش برگشتپذیر چاپ نمودند که ادامه همین مطالعات به کشف جدید رسیده است.
با استفاده از RealThiol، محققین توانستند ظرفیت آنتیاکسیدانتی فعال شده در نورونها و تغییرات گلوتاتیون را طی نوع خاصی از مرگ سلولی بهنام فِروپتوز Ferroptosis اندازهگیری کنند. این دستاورد در نهایت به توسعه روشهای جدید در درمان بیماریهای با دخالت گلوتاتیون خواهد انجامید
منبع:
Xiqian Jiang, Jianwei Chen, Aleksandar Bajić, Chengwei Zhang, Xianzhou Song, Shaina L. Carroll, Zhao-Lin Cai, Meiling Tang, Mingshan Xue, Ninghui Cheng, Christian P. Schaaf, Feng Li, Kevin R. MacKenzie, Allan Chris M. Ferreon, Fan Xia, Meng C. Wang, Mirjana Maletić-Savatić, Jin Wang. Quantitative real-time imaging of glutathione. Nature Communications, 2017; 8: 16087 DOI: 10.1038/NCOMMS16087
درمان فلجی با ژلهای ترمیم کننده
هنگامی که یک عصب در سیستم عصبی محیطی پاره یا قطع میشود، بسته به نوع آسیب ممکن است به کلی از کار بیفتد و یا زمان زیادی صرف شود تا این آسیب ترمیم گردد. با توجه به محل این آسیب، ممکن است بخشی از بدن بیمار از بین برود و یا برای سالها یا حتی بقیه عمر منجر به فلجی گردد. با این حال، به تازگی دانشمندان ادعا میکنند یک نوع ژل و ایمپلنتی را ایجاد کردهاند که میتواند به بهبود اعصاب آسیب دیده کمک کند.
این ایمپلنت یک لوله زیست تخریب پذیر بسیار کوچک و قابل انعطاف است که در اطراف دو انتهای آسیب دیده عصب قرار میگیرد و منجر میشود تا این دو انتها در راستای یکدیگر قرار گرفته و ثابت گردند، بعلاوه سطح داخلی این ایمپلنت با ژل خاصی پوشیده شده است که ژل هدایت کننده ترمیم (Guiding Regeneration Gel) نامیده میشود این ژل منجر به رشد فیبرهای عصبی جدید میگردد و دارای سه ترکیب اصلی زیر میباشد:
- آنتی اکسیدانتها، که به جلوگیری از التهاب کمک میکنند.
- پپتیدهای سنتتیک لامینین (ترکیبات آمینو اسیدی)، که نوعی مسیر هدایت کننده برای رشد فیبرهای عصبی را فراهم میکند تا فاصله بین دو انتهای عصب آسیب دیده ترمیم شود.
- اسید هیالورونیک، که معمولا در جنین انسان یافت میشود، مانع از خشکی بافت میشود.
در حال حاضر سیستم ایمپلنت-ژل با موفقیت در حیوانات آزمایشگاهی آزمایش شده است و انتظار میرود تا چند سال آینده به صورت بالینی بر روی انسان نیز استفاده گردد. همچنین این ژل میتواند در زمینه سلول درمانی به عنوان وسیلهای جهت حفظ سلولها برای پیوند استفاده شود.
منبع:
American Friends of Tel Aviv University. “Reversing paralysis with a restorative gel.” ScienceDaily. (accessed July 6, 2017).
انتقال دارو به سلول با حباب کاتالاز
آنزیم طبیعی کاتالاز ممکن است پتانسیل بسیاری در درمان بیماریهای نورولوژیک از جمله پارکینسون داشته باشد. این آنزیم آنتیاکسیدان قوی قادر است التهابِ کشندهی نورونها را با روشی غیرموازی با داروهای ریزمولکول، از بین ببرد. اما یک مشکل بزرگ وجود دارد. این آنزیم بسیار بزرگ هستند. تا حدی که عبور از سد خونی-مغزی و رسیدن به سلولهای مغزی برای آنها تقریبا غیرممکن است. اما محققین روشی را پیدا کردهاند که بارگذاری این آنزیم در حبابهای کوچک و طبیعی خون، عبور آنها را از سیستم ایمنی مغز ممکن ساخته و راه جدیدی برای درمان بیماریهای مغزی ایجاد میکند.
در تحقیقی که در دانشگاه کارولینای شمالی توسط دکتر النا باتراکوا رهبری میشود، دانشمندان اگزوزومهای سلولهای ایمنی را جداسازی کردند. این حبابهای ریز در بیماریهایی از جمله ایدز و سرطان تولید میشوند و باعث میشوند بیماری با سرعت بیشتری در بدن انتشار یابد. در این مورد، محققین توانستند این حبابها را با کاتالاز بارگذاری کنند تا در بافت مغز پروتئینهای عامل التهاب مقابله کند.
باتراکوا عنوان کرد:
اگزوزومها بهوسیله طبیعت به عنوان یک حامل عالی برای پروتئینها و محتوای ژنتیکی طراحی شدهاند. کاتالاز پروتئین بزرگی است و تقریبا عبور آن از سد خونی-مغزی امکان ناپذیر است. ما از اگزوزومهای گلبولهای سفید بدین منظور استفاده کردیم. این اگزوزومها علاوه بر اینکه از نظر سیستم ایمنی نامرئی هستند، با پیوستن به سد خونی-مغزی باعث انتقال محتویات آن به مغز میشوند.
این محققین اذعان میکنند که هر مولکول کاتالاز میتواند تا یک میلیون مولکول مخرب را در هر ثانیه خنثی کنند. این واکنش ادامه پیدا میکند چرا که کاتالاز نقش کاتالیزور را ایفا میکند.
باتراکوا و همکاران امیدوارند بتوانند درمانهای شخصی با استفاده از اگزوزومهای خود فرد توسعه دهند. بهعنوان مثال یک اسپری نازال برای این درمان بسیار موثر خواهد بود.
منبع:
Haney MJ, Klyachko NL, Zhao Y, Gupta R, Plotnikova EG, He Z, Patel T, Piroyan A, Sokolsky M, Kabanov AV, Batrakova EV. Exosomes as drug delivery vehicles for Parkinson’s disease therapy. Journal of Controlled Release. 2015 Jun 10;207:18-30.
راهی برای جلوگیری از آلزایمر
محققان معتقدند که یک ساختار پروتئینی به نام آمیلوئید بتا، عامل اصلی آسیب عصبی در بیماری آلزایمر است.
مطالعهای در دانشگاه کالیفرنیا سان دیگو که در مجله Journal of Biological Chemistry به چاپ رسیده، نشان میدهد که آمیلوئید بتا یکی از پروتئینهای آنتیاکسیدانتی مغز را مختل میکند، همچنین در این مطالعه راهی برای محافظت از اثرات مضر آمیلوئید بر روی پروتئینهای آنتی اکسیدانتی پیشنهاد شده است.
پروفسور جری یانگ در این رابطه میگوید: به نظر میرسد آمیلوئید، سبب آسیب به سلولها میشود. در مطالعه حاضر شیوه بسیار دقیقی از یک فعل و انفعال بالقوه، در رابطه با اینکه آمیلوئید چطور میتواند باعث ایجاد بیماری شود و راه مقابله با آن چیست را پیدا کردیم.
این مطالعه بر روی کاتالاز (آنزیمی که اکسیدانتهای اضافی را از بین میبرد) تمرکز داشته، زیرا کاتالاز به طور معمول به جلوگیری از آسیب مغزی در بیماران مبتلا به آلزایمر کمک میکند و در مطالعات قبلی نشان داده شده که پروتئینهای کاتالاز در پلاکهای آمیلوئیدی ذخیره میشوند.
واکنش میان رشتههای تجمع یافته سمی پپتیدهای بتا آمیلوئیدی (یکی از نشانههای بیماری آلزایمر است) با پروتئینهایی مانند آنزیم کاتالاز (بعنوان یک آنتیاکسیدانت) که با رنگ قرمز نشان داده شده است. این واکنش، کاتالاز را غیرفعال میکند، که سبب آسیب اکسیداتیو به سلولهای عصبی کشت داده شده، میشود. پوشش مقاوم در برابر پروتئین (آبی) بر روی آمیلوئیدهای تجمع یافته مانع از آسیبهای اکسیداتیو شده و سلول را از سمیت بتا آمیلوئیدی مصون نگهمیدارد.
لیلا حبیب، دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی زیستی و نویسنده نخست این مقاله میافزاید: در این مطالعه، آمیلوئید به محیط کشت سلولهای عصبی اضافه شد و اثرات آن مورد بررسی قرار گرفت. وی گفت: ما توانستیم تعامل میان بتا آمیلوئید و کاتالاز را ارزیابی کرده و به این نتیجه برسیم که در این بین، عملکرد فیزیولوژیکی کاتالاز دچار اختلال شده و تبدیل پراکسید هیدروژن به اکسیژن و آب به درستی صورت نمیپذیرد.
این محققان جهت جلوگیری از تعامل آمیلوئید با دیگر پروتئینها، اقدام به پوشاندن آمیلوئید توسط مولکولهای کوچکی کردند و توانستند فعالیت کاتالاز و پراکسید هیدروژن درون سلولها را به سطوح نرمال بازگردانند. این پوشش که محققان برای بررسی اثر متقابل آمیلوئید و کاتالاز استفاده کردند، نامزدی برای پیدایش یک داروست که در آزمایشگاه پروفسور یانگ توسعه یافته است.
منبع:
رادیکالهای آزاد مفیدند!
مطالعه جدیدی انجام شده که سوالات جالبی در مورد یکی از نظریههای پیری (افزایش تولید رادیکالهای آزاد) مطرح میکند.
این مطالعه نشان داده است که حداقل برای کرمها، رادیکالهای آزاد مضر نیستند. در کرم C.elegans که از باکتریها برای تغذیه استفاده میکند، تغییرات ژنتیکی در جهت افزایش سطوح رادیکالهای آزاد عمل میکنند و نهتنها تحدیدی برای زندگی این کرم محسوب نمیشود بلکه باعث افزایش طول عمر این جاندار است. ویتامین C به عنوان یک آنتیاکسیدانت باعث ایجاد آسیب در کرم شده و سم پاراکوات -که اثرات خود را بهواسطه افزایش رادیکالهای آزاد اعمال میکند باعث رشد بهتر این کرم میشود. این کرم در حضور پاراکوات بیشتر عمر میکند و این مساله تا حدی جدی شده است که در کشورهای عضو اتحادیه اروپا استفاده از این سم ممنوع شده است.
رادیکالهای آزاد مولکولهایی هستند که در بدن انسان طی فرآوری اکسیژن تولید میشوند. بسیاری از پستانداران برای ادامه حیات اکسیژن مصرف میکنند و به عنوان یک فرآورده فرعی رادیکالهای آزاد تولید میکنند که ممکن است برای سلولها مضر باشد. به این فرآیند استرس اکسیداتیو گفته میشود، که فرآیندی تجزیهکننده در سلول است. اینها همه دلایلی برای تبدیل عبارت «استرس اکسیداتیو» به یک زنگ خطر در پزشکی و طب مکمل شده است.
یکی از تئوریهای معروف پیری عنوان میکند که در طی پیشرفت عمر، تولید رادیکالهای آزاد افزایش مییابد که در نتیجه باعث افزایش صدمات سلولی میشود که در یک چرخهی معیوب دوباره خود باعث افزایش رادیکالهای آزاد میشود. مصرف آنتیاکسیدانتهای تغذیهای میتواند به معکوس کردن این چرخه کمک کند.
دکتر سیگفراید هِکیمی، پژوهشگر بخش زیستشناسی دانشگاه مکگیل میگوید: این یافتهها فهم ما از نقش رادیکالهای آزاد در پیری را به چالش میکشد. این تئوری بسیار ساده و منطقی است، اما یافتههای ما نشان میدهد که چارچوب متفاوتی در خصوص ارتباط استرس اکسیداتیو و پیری وجود دارد. مطالعات بیشتری برای درک این چارچوب مورد نیاز است. رادیکالهای آزاد قطعا در این فرآیند دخیل هستند اما ممکن است این دخالت در مسیری متفاوت از آنچه همه متصور هستند اتفاق میافتد.
یادداشت: ممکن است پدیده Hormesis یا انطباق که قبلا راجع به آن مطلبی نوشتهایم در این فرآیند تاثیر داشته باشد.
منبع:
Van Raamsdonk JM, Hekimi S (2009) Deletion of the Mitochondrial Superoxide Dismutase sod-2 Extends Lifespan in Caenorhabditis elegans. PLoS Genet 5(2): e1000361. https://doi.org/10.1371/journal.pgen.1000361
اسپرم پس از ۹ ماه انجماد در فضا قدرت باروری دارد
اگر ناسا قصد ارسال انسان را به مریخ داشته باشد، احتمالا قبل از همه چیز باید نسبت به تست بافتهای موجودات زنده در این مسیر اقدام کند. ذخیره متنوعی از اسپرم اسنان میتواند سلامت یک کلونی انسان را تضمین کند. این کلونی در جهت تشکیل جامعه انسانی سالم رشد خواهد کرد. اما هیچکس نمیداند که سلولهای تولیدمثلی میتواند در مقابل تشعشعات حطرناک فضایی سالم بماند. مطالعه جدیدی نشان داده است که اسپرم موش که بیش از ۹ ماه در ایستگاه بینالمللی فضایی ISS نگهداری شده است، میتواند نوزادهای سالم و زایا تولید کند. سطوح تشعشعات در این ایستگاه بیش از ۱۰۰ برابر این مقادیر بر روی زمین است.
در این مطالعه که در سال ۲۰۱۳ توسط تروهیکو واکایاما، زیستشناس دانشگاه یاماناشی ژاپن رهبری شده، اسپرم منجمد ۱۲ موش به ایستگاه بینالمللی فضایی فرستاده شد. فضانوردان نمونهها را در فریزر ۹۵- قرار داده و به مدت ۲۸۸ روز در آنجا نگهداری شدند. بر روی زمین نیز اسپرم گرفته شده از همان موشها در دما و زمان یکسان نگهداری شد.
هنگامی که نمونههای فضایی به زمین باز گشتند، واکایاما و همکاران به مطالعه اثرات صدمه احتمالی به DNA در اثر تشعشعات پرداختند. همانطور که انتظار میرفت اسپرمهای ISS نسبت به اسپرمهای زمینی قطعات DNA بیشتری داشتند. این صدمات DNA که بهصورت عادی در اسپرمهای منجمد غیرقابل ترمیم است، عامل کاهش باروری محسوب میشود. اما وقتی محققین اسپرمهای نگهداری شده در فضا را به تخمکهای تازه گرفته شده تزریق کردند و سپس آنها را به مادرهای جایگزین انتقال دادند با یک اتفاق غیرمنتظره مواجه شدند. تقریبا ۳ هفته بعد، مادرهای جایگزین ۷۳ نوزاد بهدنیا آوردند. این تعداد نوزاد تقریبا به اندازه نرمال آن بر روی زمین است. نتایج این تحقیق در مجله Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است. واکایاما عنوان کرده است که این تحقیق برای اولین بار است که بر روی یک پستاندار انجام میشود.
نتاج (نوزادان) نر حاصل از این آزمایش اسپرمی همگی سالم و بارور بودند و بین نوزادان فضایی و برادران کنترل آنها هیچ تفاوت ژنتیکی واضحی دیده نشد. واکایاما و همکاران عنوان کردهاند که صدمه DNA پس از لقاح ترمیم شده و تاثیری در نتاج نداشته است.
این خبر برای نوزادان فضایی و نیز برای انسانهای فضانوردی که پس از مدتی زندگی در فضا، تصمیم میگیرند صاحب فرزند شوند، خوب است. اما تیم انجام دهنده این تحقیق عنوان میکند که هنوز برای تعمیم این نتایج به انسان زود است. محققین میبایست اسپرم حاصل از سایر پستانداران را نیز برای مدت طولانیتر در فضا مورد بررسی قرار دهند. همچنین بهنظر میرسد میبایست در سایر نقاط فضا نیز این آزمایش تکرار شود، چرا که بیشتر تشعشات خطرناک فضایی خارج از حفاظ ژئومغناطیسی زمین قرار دارند که با مدار چرخش ایستگاه بینالمللی فضایی فاصله دارد.
منبع:
Wakayama S, Kamada Y, Yamanaka K, Kohda T, Suzuki H, Shimazu T, Tada MN, Osada I, Nagamatsu A, Kamimura S, Nagatomo H. Healthy offspring from freeze-dried mouse spermatozoa held on the International Space Station for 9 months. Proceedings of the National Academy of Sciences. 2017 Jun 6;114(23):5988-93.